Studiowanie medycyny lub innych kierunków pokrewnych wymaga specjalnych predyspozycji oraz cech charakteru. Studia są długie i trudne, więc od studentów wymaga się pracowitości, cierpliwości, wytrwałości. Szczególnie wymagająca jest nauka na kierunkach lekarskich. To sześć lat studiów o najwyższym stopniu trudności. Studenci na pierwszym i drugim roku mają tak dużo zajęć, kolokwiów, egzaminów, że nie są w stanie podjąć dodatkowej pracy, która pomogłaby im utrzymać się w dużym mieście. Stąd osoby rozpoczynające naukę w uniwersytetach medycznych muszą mieć zabezpieczenie finansowe lub wsparcie rodziny. Studia medyczne na kierunkach lekarskim oraz stomatologii są organizowane jako studia stacjonarne, czyli dzienne. Niektóre uczelnie za zgodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadzą co rok nabór na studia lekarskie niestacjonarne. Nie są to jednak typowe studia niestacjonarne, na których nauka odbywa się w weekendy czy wieczorem. Słuchacze medycyny niestacjonarnej chodzą na zajęcia w dni powszednie, a często te zajęcia mają razem ze studentami dziennymi. Obie formy studiowania dzieli tylko opłata za czesne. W uczelniach państwowych studiowanie na medycynie jest nieodpłatne dla studiów dziennych. Przyszli lekarze ze studiów niestacjonarnych za jeden semestr płacą od 13 do 27 tysięcy złotych.
Studia medyczne zaoczne rozumiane jako nauka w dni niepowszednie lub w trybie wieczorowym, dotyczą kierunków innych niż lekarskie. W trybie niestacjonarnym łącząc naukę i pracę mogą zdobywać wykształcenie dietetycy, pielęgniarki, położne, fizjoterapeuci oraz specjaliści w zakresie zdrowia publicznego. Fakt zatrudnienia w placówkach służby zdrowia jest przy tym nie bez znaczenia, gdyż studiowanie kierunków i specjalności medycznych jest w dużej mierze oparte na działaniu praktycznym, czyli wymaga organizacji zajęć laboratoryjnych czy praktyk zawodowych. Osoby pracujące w szpitalach czy przychodniach chcące zdobyć wykształcenie wyższe mają więc ułatwione zadanie, bo praktyki zaliczają poprzez swoją codzienną pracę.
Studia medyczne zaoczne na kierunkach nielekarskich są studiami podzielonymi na trzy poziomy:
1. Stopień pierwszy – studia licencjackie.
Trzyletnie studia wyższe zawodowe, których podstawowym celem jest podbudowa teoretyczna oraz przygotowanie praktyczne do niezbędne wykonywania określonego zawodu. Studia kończą się napisaniem i obroną pracy dyplomowej. Absolwenci otrzymują tytuł licencjata i mogą kształcić się dalej.
2. Stopień drugi – studia magisterskie.
Studia magisterskie dają możliwość zdobycia pełnego wykształcenia wyższego. Przez dwa lata nauki słuchacze zdobywają dodatkową, rozszerzoną wiedzę teoretyczną i pogłębiają umiejętności praktyczne, a na koniec studiów przygotowują pracę magisterską. Podczas ostatniego egzaminu na studiach odpowiadają na pytania związane z tematem pracy, a pozytywny wynik egzaminu jest równoznaczny z nadaniem absolwentom tytułu zawodowego magistra. Większość ludzi kończy zdobywanie wykształcenia na tym poziomie.
3. Stopień trzeci – studia doktoranckie.
Szczególnie zdolni i pracowici nie zatrzymują się na magisterium i podejmują studia doktoranckie. To dość trudne studia, które trwają minimum dwa a maksimum cztery lata. Słuchacze, czyli doktoranci uczą się na nich zawodu naukowca – badacza oraz naukowca – wykładowcy. Kształcenie przyszłych kadr naukowych jest udziałem tylko tych uczelni wyższych, które mają odpowiednią ilość pracowników naukowych z najwyższymi stopniami i tytułami naukowymi. Po studiach doktoranci przedstawiają samodzielnie napisaną rozprawę naukową – pracę doktorską, a po jej obronie otrzymują tytuł naukowy doktora nauk.
Studia medyczne każdego stopnia są otwierane co rok w prawie trzydziestu ośrodkach akademickich. W uczelniach państwowych studenci nie płacą za naukę na studiach stacjonarnych, a opłaty za studia zaoczne też są niewysokie. Wyjątek stanowią studia lekarskie. W uczelniach niepublicznych koszt studiów medycznych zależy od kierunku i specjalności, ale także od poziomu uczelni i miejsca jakie zajmuje w rankingu polskich szkół wyższych.
